Wniosek o adwokata – pełnomocnika – z urzędu w sprawie cywilnej

W sprawach cywilnych (w tym rodzinnych) znacznie korzystniejszym jest kiedy strona postępowania jest przed sądem reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika – adwokata znającego procedurę i pomagającego dowieść racji argumentów tejże strony.  Aby taką pomoc sobie zapewnić, każda osoba ma możliwość ustanowienia pełnomocnika z wyboru. Wówczas będzie musiała ponieść kosztów zastępstwa procesowego we własnym zakresie. W sytuacji gdy strona, ze względu na swoją sytuację majątkową, nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia profesjonalnego pełnomocnika, może złożyć do sądu wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu.

Prawo do adwokata z urzędu  przysługuje także osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej, której ustawa przyznaje zdolność sądową, jeżeli ta również, że nie ma dostatecznych środków na poniesienie kosztów wynagrodzenia adwokata.

Wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu strona ma prawo zgłosić w toku postępowania sądowego, ale także przed jego wszczęciem. Wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu może zostać złożony także na etapie postępowania odwoławczego.

Wniosek o ustanowienie adwokata z urzędu, można złożyć wraz z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych lub osobno, w formie pisemnej lub ustnej do protokołu. Wniosek należy złożyć w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub w sądzie, w którym już sprawa się toczy. Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może złożyć wniosek o ustanowienie adwokata w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania, który niezwłocznie przesyła ten wniosek sądowi właściwemu.

Wniosek taki może złożyć każda strona:

  • zwolniona od kosztów sądowych z mocy ustawy,
  • zwolniona od kosztów sądowych na mocy postanowienia sądu w całości lub części,
  • nie ubiegająca się o takie zwolnienie,

a także taka, której sąd odmówił zwolnienia od kosztów sądowych.

Osoba zwolniona od kosztów sądowych z mocy ustawy obowiązana jest dołączyć do wniosku o ustanowienie adwokata z urzędu oświadczenie , obejmujące szczegółowe dane o swoim stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania. Ww. informacje strona zobowiązana jest podać w sposób rzetelny.

Strona, która nie była zwolniona od kosztów sądowych przez sąd może domagać się ustanowienia adwokata lub radcy prawnego, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.

Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata w sprawie uzna za potrzebny.

Jeżeli wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego składany jest łącznie z wnioskiem o zwolnienie od kosztów sądowych, osoba fizyczna dołącza tylko jedno oświadczenie.

Warto pamiętać, iż strona może we wniosku wskazać z imienia i nazwiska adwokata, z którego usług chciałaby skorzystać, w przeciwnym wypadku o wyznaczenie adwokata sąd zwraca się do właściwej okręgowej rady adwokackiej, która wyznacza adwokata wpisanego na odpowiednią listę.

Do wniosku należy dołączyć również oświadczenie o stanie rodzinnym dochodach i majątku, którego wzór można znaleźć tutaj.

Wniosek o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu można sporządzić w oparciu o poniższy wzór.